Bài 1: Hy thiêm ý linh thang
Hy thiêm thảo 20g, Ý dĩ nhân 20g, Thổ phục linh 30g.
Hy thiêm thảo
Ý dĩ nhân
Thổ phục linh
Công dụng:
Khu phong thấp, lợi quan tiết.
Chủ trị:
Chữa các khớp sưng nóng đỏ đau, vận động khó khăn, miệng môi khô, lưỡi đỏ, mạch sác.
Cách dùng:
Mỗi ngày 1 thang, đổ 6 chén nước, sắc còn 1 chén rưỡi, uống ấm, chia 3 lần trong ngày.
Cấm kỵ:
Người vị hàn không nên chọn dùng bài này.
Giải thích:
Hy thiêm thảo vị cay đắng có tác dụng khu phong trừ thấp. Sách “Bản thảo chính nghĩa” cho rằng “thường các chứng đau nhức thuộc phong hàn thấp nhiệt, uống nhiều sẽ thu được kết quả, thực là vị thuốc tốt trong các vị thuốc rẻ tiền”. Nghiên cứu của dược lý hiện đại nêu rõ Hy thiêm thảo có tác dụng kháng viêm, giảm sưng, giảm đau các khớp. Ý dĩ nhân có tác dụng thanh lợi thấp nhiệt, Thổ phục linh có tác dụng lợi thấp tả trọc. Các vị cùng dùng vừa hoạt lạc mà lợi quan tiết, vừa có thể lợi thấp tiêu viêm chỉ thống. Các khớp sưng đau rõ gia Nhẫn đông đằng 20g để thông lạc thanh thấp nhiệt; Do nhiệt mà đau gia Đơn sâm 15g, Xích thược 12g để hoạt huyết lương huyết chỉ thống. Các khớp sưng đau nhiều thì dùng bã thuốc trên thêm Bồ công anh 100g, sắc lấy nước dùng khăn lông nhúng vào nước thuốc đắp vào chỗ đau.
Bài 2: Ngân địa thang
Kim ngân hoa 30g, Sinh địa hoàng 20g, Đơn sâm 15g, Bạch hoa xà thiệt thảo 20g, Bạch thược 30g, Tỳ giải 20g.
Kim ngân hoa
Sinh địa hoàng
Đơn sâm
Bạch hoa xà thiệt thảo
Bạch thược
Tỳ giải
Công dụng:
Thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết thông tý.
Chủ trị:
Chữa thấp khớp thấy các khớp đỏ nóng như nước sôi, đau như dùi đâm, chối nắn, hoặc phát sốt, người bứt rứt, lưỡi đỏ, rêu vàng nhớt mạch huyền sác.
Cách dùng:
Mỗi ngày 1 thang, đổ 6 chén nước, sắc còn 1 chén rưỡi, uống ấm, chia 3 lần trong ngày.
Cấm kỵ:
Đau khớp thể hàn thấp hoặc tỳ vị hư hàn thì không nên chọn dùng bài này.
Giải thích:
Thống phong phần nhiều là do thấp tà và nhiệt độc giằng co ở khớp, thấp hỏa lưu chú ở khớp thì sưng nóng đỏ, đau như dùi đâm. Bệnh phát mau phát triển lẹ hoặc có thể có các triệu chứng toàn thân như phát sốt người bứt rứt, chữa nên thanh nhiệt giải độc. Thống tý thì chỉ thống. Trong bài Kim ngân hoa, Sinh địa hoàng, Bạch hoa xà thiệt thảo đều có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm chỉ thống; Đơn sâm hoạt huyết hóa ứ chỉ thống; Bạch thược hoãn cấp chỉ thống; Tỳ giải khu thấp lợi quan tiết. Các vị dùng chung vừa có thể thanh nhiệt lợi thấp, vừa thông lạc chỉ thống.